วันงดสูบบุหรี่โลก ตรงกับวันที่ 31 พฤษภาคม ของทุกปี โดยเริ่มมีการจัดงานตั้งแต่ปี ค.ศ.1988 โดยองค์การอนามัยโลก เนื่องจากเล็งเห็นอันตรายของบุหรี่ต่อสุขภาพ ของผู้สูบบุหรี่และผู้ไม่สูบบุหรี่แต่ได้รับควันบุหรี่ การจัดงานวันงดสูบบุหรี่โลกก็เพื่อกระตุ้นให้ผู้สูบบุหรี่เลิกสูบ และให้รัฐบาลชุมชนและประชากรโลก ตระหนักถึงความสำคัญและเข้าร่วมกิจกรรม
ประวัติวันงดสูบบุหรี่โลก
องค์การอนามัยโลกระบุชัดเจนว่า การสูบบุหรี่เป็นสาเหตุสำคัญของการป่วยและเสียชีวิตก่อนวัยอันควรที่สามารถป้องกันได้ และกำหนดให้ วันที่ 31 พฤษภาคม ของทุกปีเป็นวันงดสูบบุหรี่โลก (World No Tobacco Day) มีการกำหนดคำขวัญในการรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ในแต่ละปี โดยมีอนุสัญญาควบคุมยาสูบและแสดงโทษของยาสูบ เพื่อแนะนำให้แต่ละประเทศ ใช้ซองบุหรี่แบบเรียบเพื่อแสดงภาพคำเตือนบนซองบุหรี่
สัญลักษณ์ของวันงดสูบบุหรี่โลก
ดอกลีลาวดี (ดอกลั่นทม) เป็นสัญลักษณ์ของ “วันงดสูบบุหรี่โลก” หมายถึง การขจัดสิ่งที่ไม่ดีออกไปจากตัวเรา
ดอกลีลาวดี เป็นดอกไม้ที่มีความหมายถึง การมีแต่ความสุข ชื่อเดิมนั้น คือ ดอกลั่นทม ซึ่งเมื่อก่อนทุกคนจะเข้าใจว่า เป็นดอกไม้อัปมงคล ไม่นิยมปลูกในบ้าน ปลูกแล้วมีแต่ความทุกข์ระทม แต่ถ้าศึกษาด้านภาษาจริงๆ คำว่า ลั่นทม เป็นคำผสมจาก ลั่น+ทม
- ลั่น = ละทิ้ง เลิก
- ทม = ความระทม
รวมความของดอกไม้ประจำวันงดสูบบุหรี่ได้ว่า ละทิ้งความระทม ความเศร้าหมองต่างๆ นั่นก็คือให้มีความสุข สดใส และพอใกล้จะถึงวัน ที่ 31 พฤษภาคม ของทุกปี จะมีกิจกรรมต่างๆ เพื่อกระตุ้นเตือนให้ผู้สูบบุหรี่ที่พยายามที่จะเลิกสูบบุหรี่ ทั้งหน่วยงานภาครัฐ, หน่วยงานสาธารณสุขทุกแห่ง, ร้านอาหารต่างๆ, ตลอดจนหน่วยงานทีมีความสนใจ ได้ร่วมกันรณรงค์ให้เลิกสูบบุหรี่ บางหน่วยงานจะมีการจัดขบวนมอบของกระตุ้นกำลังใจเพื่อวันที่ไร้บุหรี่ จัดเพื่อสำหรับผู้ที่ตั้งใจจะเลิกบุหรี่อย่างแท้จริง
คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก WORLD NO TOBACCO DAY
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2566 คือ บุหรี่ไฟฟ้ามีสารพิษ เสพติด อันตราย
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2565 คือ “บุหรี่ทำลายสิ่งแวดล้อม”
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2564 คือ “เลิกสูบ ลดเสี่ยง คุณทำได้”
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2563 คือ ”ติดบุหรี่ ติดโควิด เสี่ยงตายสูง” #เลิกสูบลดเสี่ยง
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2562 คือ คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2562 คือ บุหรี่เผาปอด (Tobacco burns your lungs)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2561 คือ บุหรี่ตัวร้าย ทำลายหัวใจ (Tobacco Break Heart)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2560 คือ บุหรี่ ภัยคุกคามต่อการพัฒนา (Tobacco – a threat to development)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2559 คือ ซองบุหรี่แบบเรียบ ลดภัยเงียบ ลดโรค (Get ready for plain packaging)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2558 คือ หนุนกฏหมายบุหรี่ใหม่ เพื่อคุณภาพชีวิตคนไทย
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2557 คือ บุหรี่ : ภาษียิ่งเพิ่ม คนตายยิ่งลด (Raise taxes on tobacco)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2556 คือ ไม่ใช้ ไม่รับ ไม่สนับสนุนโฆษณายาสูบร้าย ทำลายชีวิต (Ban tobacco advertising, promotion and sponsorship)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2555 คือ จับตา เฝ้าระวัง ยับยั้งอุตสาหกรรมยาสูบ (Tobacco Industry Interference)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2554 คือ พิทักษ์สิทธิตามกฏหมาย มุ่งสู่สังคมไทยปลอดบุหรี่ (The WHO Framework Convention on Tobacco Control)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2553 คือ หญิงไทยฉลาด ไม่เป็นทาสตลาดบุหรี่ (Gender and tobacco with an emphasis on marketing to women)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2552 คือ บุหรี่มีพิษ ร่วมคิดเตือนภัย (Tobacco Health Warnings)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2551 คือ เยาวชนรุ่นใหม่ ร่วมใจ ต้านภัยบุหรี่ (Tobacco – Free Youth)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2550 คือ ไร้ควันบุหรี่ สิ่งแวดล้อมดี ชีวีสดใส (Smoke Free-Environtments)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2549 คือ บุหรี่ทุกชนิดนำชีวิตสู่ความตาย (Tobacco: Deadly in any form or disguise)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2548 คือ ทีมสุขภาพร่วมใจ ขจัดภัยบุหรี่ (Health Professionals and Tobacco Control)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2547 คือ ครอบครัวปลอดบุหรี่ จะมั่งมีและแข็งแรง (Tobacco and Poverty ( A Vicious Circle ))
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2546 คือ ภาพยนตร์ปลอดบุหรี่ ส่งผลดีต่อเยาวชน (Tobacco free films tobacco free fashion)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2545 คือ กีฬาปลอดบุหรี่ ส่งผลดีต่อสุขภาพ (Tobacco Free Sports – Play it clean.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2544 คือ เห็นใจคนรอบข้าง ร่วมสร้างอากาศสดใส ปลอดจากภัยควันบุหรี่ (Second-Hand Smoke : Let’s Clear the Air.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2543 คือ บุหรี่คร่าชีวิต อย่าหลงผิดตกเป็นเหยื่อ (Tobacco kills don’t be Duped.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2542 คือ อนาคตมีคุณค่า เมื่อบอกลา…เลิกบุหรี่ (Leave the pack behind.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2541 คือ คนรุ่นใหม่ไม่สูบบุหรี่ (Growing up without tobacco.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2540 คือ ผนึกกำลังเพื่อสังคมปลอดบุหรี่ (United for a Tobacco – free world.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2539 คือ ศิลปะและกีฬาไม่พึ่งพาบุหรี่ (Sport and the arts : play it tobacco free.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2538 คือ บุหรี่ก่อความสูญเสียมากกว่าที่คุณคิด (Tobacco costs more than you think.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2537 คือ ทุกสื่อร่วมใจต้านภัยบุหรี่ (The media against tobacco.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2536 คือ บุคลากรสาธารณสุขร่วมสร้างสรรค์สังคมปลอดบุหรี่ (Health services , our window to a tobacco – free world.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2535 คือ ที่ทำงานปลอดบุหรี่ สุขภาพดี ชีวีปลอดภัย (Tobacco free work places : Safer and healthier.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2534 คือ สถานที่สาธารณะและยวดยานปลอดบุหรี่ (Public places and transport : Better be tobacco free.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2533 คือ เติบโตอย่างสดใส ห่างไกลจากภัยบุหรี่ (Growing up without tobacco.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2532 คือ พิษของบุหรี่ต่อสตรี ยิ่งมีมากกว่าบุรุษ (Women and Tobacco : Added risk.)
- คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ประจำปี 2531 คือ บุหรี่หรือสุขภาพ ต้องเลือกสุขภาพ (Between tobacco and the health , choose health)
โทษของบุหรี่
การสูบบุหรี่นั้นถือเป็นการทำลายสุขภาพ ทั้งต่อผู้สูบเองและผู้อยู่ใกล้ชิดที่สูดเอาอากาศที่มีควันบุหรี่เข้าไป เพราะควันบุหรี่ประกอบด้วยสารที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ และมีสารก่อมะเร็ง ไม่ต่ำกว่า 42 ชนิด ซึ่งสารอันตรายที่สำคัญ เช่น
- คาร์บอนมอนอกไซด์ ทำให้เม็ดเลือดแดงไม่สามารถจับออกซิเจนได้เท่ากับเวลาปกติ หากได้รับจะเกิดการขาดออกซิเจน ทำให้มึนงง ตัดสินใจช้า เหนื่อยง่าย ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของโรคหัวใจ
- นิโคติน เป็นสารระเหยในควันบุหรี่ มีฤทธิ์กดประสาทส่วนกลาง มีผลต่อต่อมหมวกไต ทำให้เกิดการหลั่งอิพิเนฟริน ทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น หัวใจ เต้นเร็วกว่าปกติ และไม่เป็นจังหวะ หลอดเลือดที่แขนและขาหดตัว เพิ่มไขมันในเส้นเลือด (ก้นกรองไม่ได้ทำให้ปริมาณนิโคตินลดลงได้)
- ทาร์ หรือน้ำมันดินเป็นคราบมันข้นเหนียว สีน้ำตาลแก่ เกิดจากการเผาไหม้ของกระดาษและใบยาสูบ และเป็นสารก่อมะเร็งต่างๆ เช่น มะเร็งปอด, กล่องเสียง, หลอดลม. หลอดอาหาร, ไต, กระเพาะปัสสาวะ และอื่นๆ ร้อยละ 50 ของน้ำมันดินจะไปจับที่ปอด เกิดระคายเคือง ทำให้ไอเรื้อรัง มีเสมหะ
- ผู้สูบบุหรี่มีโอกาสเป็นต้อกระจก เนื่องจากสารพิษในบุหรี่จะเข้าสู่เลนส์ตา ทำให้ตาขุ่นมัว ยิ่งสูบมากก็ยิ่งมีโอกาสมาก
- เป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด บุหรี่ส่งผลให้หลอดเลือดหัวใจหดตัว เกิดการตีบตัน หากมีการออกกำลังกายหนักๆ อาจมีโอกาสเกิดหัวใจวายเฉียบพลัน
- โรคปอด โดยเฉพาะโรคมะเร็งปอด สาเหตุส่วนใหญ่มาจากการสูบบุหรี่ โดยจากข้อมูลพบว่าเพียงแค่สูบบุหรี่วันละ 1 ซอง สามารถมีโอกาสเป็นโรคมะเร็งปอดมากกว่าคนปกติถึง 10 เท่า!
