มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต การลำเลียงสารเข้า และออกจากเซลล์ ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของระบบต่าง ๆ ของสัตว์และมนุษย์ที่ทำงานสัมพันธ์กัน ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของอวัยวะต่าง ๆ ของพืชที่ทำงานสัมพันธ์กัน รวมทั้งนำความรู้ไปใช้ประโยชน์
ส่วนต่าง ๆ ของพืชดอกทําหน้าที่แตกต่างกัน เช่น
– รากทําหน้าที่ดูดนํ้าและธาตุอาหารขึ้นไปยังลําต้น
– ลําต้นทําหน้าที่ลําเลียงนํ้าต่อไปยังส่วนต่าง ๆ ของพืช
– ใบทําหน้าที่สร้างอาหาร อาหารที่พืชสร้างขึ้น คือ นํ้าตาล ซึ่งจะเปลี่ยนเป็นแป้ง
– ดอกทําหน้าที่สืบพันธุ์ ประกอบด้วยส่วนประกอบต่าง ๆ ได้แก่ กลีบเลี้ยง กลีบดอก เกสรเพศผู้ และเกสรเพศเมีย ซึ่งส่วนประกอบแต่ละส่วนของดอกทําหน้าที่แตกต่างกัน
– รากทําหน้าที่ดูดนํ้าและธาตุอาหารขึ้นไปยังลําต้น
ระบบย่อยอาหารประกอบด้วยอวัยวะต่างๆ ได้แก่ ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลําไส้เล็ก ลําไส้ใหญ่ ทวารหนัก ตับ และตับอ่อน ซึ่งทําหน้าที่ร่วมกันในการย่อยและดูดซึมสารอาหาร
– ปากมีฟันช่วยบดเคี้ยวอาหารให้มีขนาดเล็กลง และมีลิ้นช่วยคลุกเคล้าอาหารกับนํ้าลาย ในนํ้าลายมีเอนไซม์ย่อยแป้งให้เป็นนํ้าตาล
– หลอดอาหารทําหน้าที่ลําเลียงอาหารจากปากไปยังกระเพาะอาหาร ภายในกระเพาะอาหารมีการย่อยโปรตีนโดยกรดและเอนไซม์ที่สร้างจากกระเพาะอาหาร
– ลําไส้เล็กมีเอนไซม์ที่สร้างจากผนังลําไส้เล็กเอง และจากตับอ่อนที่ช่วยย่อยโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมัน โดยโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมันที่ผ่านการย่อยจนเป็นสารอาหารขนาดเล็กพอที่จะดูดซึมได้ รวมถึงนํ้า เกลือแร่ และวิตามิน จะถูกดูดซึมที่ผนัง ลําไส้เล็กเข้าสู่กระแสเลือด เพื่อลําเลียงไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย ซึ่งโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และ
ไขมัน จะถูกนําไปใช้เป็นแหล่งพลังงานสําหรับใช้ในกิจกรรมต่างๆ ส่วนนํ้า เกลือแร่ และวิตามิน จะช่วยให้ร่างกายทํางานได้เป็นปกติ
– ตับสร้างนํ้าดีแล้วส่งมายังลําไส้เล็กช่วยให้ไขมันแตกตัว
– ลําไส้ใหญ่ทําหน้าที่ดูดนํ้าและเกลือแร่ เป็นบริเวณที่มีอาหารที่ย่อยไม่ได้หรือย่อยไม่หมดเป็นกากอาหารซึ่งจะถูกกําจัดออกทางทวารหนัก
อวัยวะต่าง ๆ ในระบบย่อยอาหารมีความสําคัญจึงควรปฏิบัติตนดูแลรักษาอวัยวะให้ทํางานเป็นปกติ
