การออกแบบคำถามในแบบฟอร์มออนไลน์ให้มีประสิทธิภาพนั้น จำเป็นต้องพิจารณาถึงทั้งรูปแบบคำถามและลักษณะของคำตอบที่ต้องการ เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้องและตรงตามวัตถุประสงค์ของการสำรวจ
รูปแบบคำถามที่นิยมใช้ในแบบฟอร์มออนไลน์
- คำถามปลายเปิด (Open-Ended Questions):
- ลักษณะ: เป็นคำถามที่ไม่มีตัวเลือกให้เลือก ผู้ตอบสามารถตอบได้อย่างอิสระ
- ข้อดี: ได้ข้อมูลเชิงลึกและความคิดเห็นที่หลากหลาย
- ข้อเสีย: การวิเคราะห์ข้อมูลอาจทำได้ยากกว่ารูปแบบอื่นๆ
- ตัวอย่าง: อะไรคือสิ่งที่คุณชอบมากที่สุดเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ของเรา?
- คำถามเลือกตอบ (Multiple-Choice Questions):
- ลักษณะ: มีตัวเลือกให้เลือกเพียงหนึ่งข้อหรือหลายข้อ
- ข้อดี: วิเคราะห์ข้อมูลได้ง่ายและรวดเร็ว
- ข้อเสีย: อาจจำกัดความคิดเห็นของผู้ตอบ
- ตัวอย่าง: คุณสนใจผลิตภัณฑ์ประเภทใดมากที่สุด? (ให้เลือกหลายข้อ)
- มาตราส่วนวัด (Rating Scale):
- ลักษณะ: ใช้เพื่อวัดระดับความเห็นหรือความพึงพอใจ
- ข้อดี: เปรียบเทียบผลลัพธ์ได้ง่าย
- ข้อเสีย: อาจไม่สามารถวัดความแตกต่างในรายละเอียดได้
- ตัวอย่าง: คุณพอใจกับบริการของเราแค่ไหน? (1-5)
- มาตราส่วนไลเคิร์ท (Likert Scale):
- ลักษณะ: เป็นรูปแบบหนึ่งของมาตราส่วนวัดที่ใช้ประเมินความเห็นหรือทัศนคติ
- ข้อดี: วัดความเห็นได้หลากหลายระดับ
- ข้อเสีย: อาจมีผลกระทบจากความเห็นกลางๆ
- ตัวอย่าง: คุณเห็นด้วยกับข้อความต่อไปนี้มากน้อยเพียงใด? (มาก, ค่อนข้างมาก, กลางๆ, ค่อนข้างน้อย, น้อย)
- คำถามเรียงลำดับ (Ranking Questions):
- ลักษณะ: ให้ผู้ตอบเรียงลำดับความสำคัญของตัวเลือกต่างๆ
- ข้อดี: เห็นความสำคัญสัมพัทธ์ของแต่ละตัวเลือก
- ข้อเสีย: ผู้ตอบอาจรู้สึกเหนื่อยล้าหากมีตัวเลือกมากเกินไป
- ตัวอย่าง: โปรดเรียงลำดับความสำคัญของปัจจัยต่อไปนี้ (1 หมายถึง สำคัญที่สุด): ราคา, คุณภาพ, แบรนด์
ปัจจัยที่ควรพิจารณาในการเลือกใช้รูปแบบคำถาม
- วัตถุประสงค์ของการสำรวจ: ต้องการข้อมูลประเภทใด เชิงปริมาณหรือเชิงคุณภาพ
- กลุ่มเป้าหมาย: ผู้ตอบแบบสอบถามมีลักษณะอย่างไร
- ข้อมูลที่ต้องการ: ต้องการข้อมูลอะไรบ้าง
- วิธีการวิเคราะห์ข้อมูล: จะนำข้อมูลที่ได้ไปวิเคราะห์อย่างไร
เคล็ดลับในการออกแบบคำถามที่ดี
- คำถามชัดเจน: ใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย ไม่กำกวม
- คำถามสั้นกระชับ: หลีกเลี่ยงคำถามที่ยาวและซับซ้อน
- หลีกเลี่ยงคำถามนำ: ไม่ควรบ่งบอกคำตอบที่ต้องการ
- ตัวเลือกคำตอบครอบคลุม: ครอบคลุมทุกกรณีที่เป็นไปได้
- เรียงลำดับคำถาม: เริ่มจากคำถามง่ายๆ ไปยาก
- ทดสอบแบบฟอร์มก่อนใช้งานจริง: เพื่อตรวจสอบความถูกต้องและความเข้าใจง่าย
ตัวอย่างแบบทดสอบออนไลน์
สรุป
การเลือกใช้รูปแบบคำถามที่เหมาะสมจะช่วยให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้องและมีประสิทธิภาพในการวิเคราะห์ การออกแบบแบบฟอร์มออนไลน์ที่ดีจะต้องคำนึงถึงทั้งรูปแบบคำถามและลักษณะของคำตอบ รวมถึงกลุ่มเป้าหมายและวัตถุประสงค์ของการสำรวจ