รู้จักขั้นตอนการแก้ปัญหา ป.4

เมื่อนักเรียนศึกษาเรื่อง รู้จักขั้นตอนการแก้ปัญหา แล้ว นักเรียนสามารถบอกได้ว่า

ขั้นตอนการแก้ปัญหาเป็นหลักการแก้ปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพและให้ผลลัพธ์ที่ดี ซึ่งประกอบด้วย  ระบุปัญหา รวบรวมข้อมูล วางแผนการแก้ปัญหา แก้ปัญหา ทดสอบและประเมินผล

เนื้อหาการศึกษาเรื่อง รู้จักขั้นตอนการแก้ปัญหา

นักเรียนร่วมกันอ่านสถานการณ์ตัวอย่างที่กำหนด แล้วตอบคำถาม ดังนี้

         สถานการณ์ตัวอย่าง
แบงค์ชอบนอนดูการ์ตูนและเล่นเกมตอนกลางคืน ทำให้นอนดึกเป็นประจำส่งผลให้แบงค์ตื่นสาย และเดินทางไปโรงเรียนไม่ทันเวลาเข้าเรียน โดนหักคะแนนความประพฤติแบงค์จึงปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของตนเอง โดยปรับเวลานอนให้เร็วขึ้น แล้วตื่นให้เช้ากว่าเดิม เพื่อไปโรงเรียนได้ทันเวลาเข้าเรียน           

• จากสถานการณ์ ปัญหาคืออะไร
• ส่งผลกระทบอย่างไรบ้าง
• ในสถานการณ์มีวิธีการแก้ปัญหาอย่างไร

2. นักเรียนร่วมกันสนทนาทบทวนประสบการณ์เดิมเกี่ยวกับการใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหาดังนี้
   • ตอนนี้นักเรียนมีปัญหาเกี่ยวกับอะไร
   • นักเรียนคิดว่าปัญหาดังกล่าวมีวิธีการแก้ปัญหาหรือไม่
   • นักเรียนเคยลองหาวิธีแก้ปัญหาดังกล่าวหรือไม่
   • ถ้าเคย นักเรียนแก้ปัญหาดังกล่าวสำเร็จหรือไม่
3. นักเรียนร่วมกันสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับขั้นตอนการแก้ปัญหาว่ามีกี่ขั้นตอน อะไรบ้าง โดยส่งตัวแทนนักเรียน 1 คน ออกมาเขียนเป็นภาพความคิดบนกระดาน ดังนี้

4. นักเรียนร่วมกันศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับขั้นตอนการแก้ปัญหา จากบทความด้านล่าง
5. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์และแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับขั้นตอนการแก้ปัญหาในแต่ละขั้นตอนว่ามีลักษณะอย่างไร โดยเขียนสรุปความคิดรวบยอดเป็นภาพความคิด แล้วตอบคำถาม ดังนี้
   • ระบุปัญหา เป็นการทำความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหาว่าต้องการอะไร ทราบอะไร
   • รวบรวมข้อมูล    เป็นการรวบรวมข้อมูล นำความรู้ที่มีอยู่หรือหาความรู้ เพิ่มเติมมาแก้ปัญหานั้น
   • วางแผนการแก้ปัญหา     เป็นการวางแผนออกแบบวิธีการแก้ปัญหา ซึ่งอาจมีหลายวิธี โดยเลือกวิธีการที่เหมาะสมกับสถานการณ์ของตนเอง
   • แก้ปัญหา  เป็นการเริ่มแก้ปัญหาตามวิธีการที่เลือก
   • ทดสอบและประเมินผล    เป็นการตรวจสอบผลลัพธ์ที่ได้ว่าสามารถแก้ปัญหาที่ต้องการได้หรือไม
   • ่ก่อนที่นักเรียนจะลงมือแก้ปัญหา นักเรียนทำอย่างไร
   • หลังจากที่นักเรียนลงมือแก้ปัญหาแล้ว นักเรียนทำอย่างไร

6. นักเรียนแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสม แต่ละกลุ่มร่วมกันวิเคราะห์ตัวอย่างปัญหาพาเด็กน้อยไปขึ้นจรวดนักเรียนจะหาเส้นทางที่พาเด็กเดินทางผ่านด่านไปขึ้นจรวดได้อย่างไรให้เสียค่าใช้จ่ายน้อยที่สุด จากนั้นแต่ละกลุ่มร่วมกันตอบคำถาม ดังนี้

สถานการณ์ตัวอย่าง
เด็กคนหนึ่งจะเดินทางผ่านด่านไปขึ้นจรวดที่อยู่อีกด้านหนึ่ง แต่การเดินทางนั้นจะต้องเสีย ค่าใช้จ่ายตามที่กำหนดในตาราง นักเรียนจะหาเส้นทางที่พาเด็กเดินผ่านไปได้อย่างไรโดยให้เสีย ค่าใช้จ่ายน้อยที่สุด และการเดินทางนั้นจะต้องเดินทางขึ้นหรือลง ไปทางซ้ายหรือขวา ไม่สามารถเดินทางในแนวทแยงหรือแนวเฉียงได้

• ปัญหาของสถานการณ์ดังกล่าวคืออะไร
• ปัญหาดังกล่าวอยู่ในขั้นตอนใดของขั้นตอนการแก้ปัญหา
• จากสถานการณ์นี้ต้องรวบรวมข้อมูลอะไร
• ขั้นวางแผนการแก้ปัญหามีวิธีการอย่างไร
• ขั้นแก้ปัญหาของสถานการณ์เป็นอย่างไร
• ขั้นทดสอบและประเมินผลของสถานการณ์เป็นอย่างไร

7. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์และแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับตัวอย่างปัญหา โดยตอบคำถามกระตุ้นความคิดดังนี้
   • จากตัวอย่างพาเด็กน้อยไปขึ้นจรวด จงบอกจำนวนครั้งของด่านที่ต้องผ่าน
   • มีเส้นทางที่สั้นกว่านี้หรือไม่ ถ้ามีทำไมจึงไม่เลือกเส้นทางนั้น

สรุปความคิดรวบยอด

ขั้นตอนการแก้ปัญหาเป็นหลักการแก้ปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพและให้ผลลัพธ์ที่ดี ซึ่งประกอบด้วยระบุปัญหา รวบรวมข้อมูล วางแผนการแก้ปัญหา แก้ปัญหา ทดสอบและประเมินผล